Ay Yüzeyinde Fotoğraflanmış Ayak İzi

By Musa Tevfik

Share

İnsanlığın Attığı Büyük Adım Ay’a Ulaşma Hikayesi

Günümüzde üzerine pek düşünmediğimiz bir çok teknolojinin başlangıcı uzay yarışıdır. Ay’a Ulaşma Hikayesi, uzay yarışının en çok bilinen ve hatırlanan olayıdır. Bir çok insanın uzaya dair ilgisinin başlamasına sebep olan olay, uzayı canlı yayın ile dünya geneline yaymıştır. İnsanların dünya hariç başka bir yere ayak basması, uzay çağının başlamasını da ifade ediyordu. Bu yazımızda bu muhteşem olayı bir daha hatırlayalım.

Sputnik ve Kızıl Korku

II. Dünya Savaşı sonrası dünya iki kutuplu bir hale geldi. Bir yanda Amerika Birleşik Devletleri, diğer yanda ise Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği. İki taraf da soğuk savaşın kazanan ve güçlenen tarafı olmayı hedefliyordu. Bu yarışı uzaya taşıyan şey ise 1957 yılında SSCB’nin uzaya ilk yapay uydu olan Sputnik 1‘i fırlatması oldu. İçerisinde iki radyo vericisi bulunan uydu, iyonosferde bulunan elektron oranını ölçmede kullanıldı. Ayrıca sıcaklık ve basınç gibi değerleri aktaran uydunun sağlam kalması, yörüngenin başka araçlar için güvenli olduğunun bilgisini de aktardı. Buna cevap olarak 1958 yılında Başkan Eisenhower tarafından NASA‘nın kurulması kararlaştırıldı.

J.F.Kennedy Rice Üniveristesi Konuşması

Nasa’nın Kuruluşu ve Kennedy

NASA, Başkan Eisenhower tarafından 29 Temmuz 1958 tarihinde kurulmuştur. Kuruluşunun ardından NASA’nın başına gelen en önemli olaylardan biri ise John F. Kennedy‘nin başkan olarak seçilmesidir. 1961 yılında başkan seçilmesinin ardından halkın desteğini de almak için uzaya dair vizyonunu açıklamıştır. 1962 yılında Rice Üniversitesi’nde yaptığı tarihi konuşmada, “Kolay olduğu için değil zor olduğu için Ay’a gitmeyi tercih ettik.” cümlesini kurarak 60’lı yıllar bitmeden Ay’a ulaşacaklarını belirtti.

Uzaya Çıkan İlk İnsan Yuri Gagarin

Uzaya İlk Kim Çıkacak

NASA kurulduğunda ilk hedeflenen bir insanı yörüngeye yerleştirip canlı bir şekilde geri döndürmekti. Bu hedef çerçevesinde başlatılan Merkür Projesi, 1958 yılında başladı fakat bu konuda da yarışı SSCB kazandı. Vostok programı çerçevesinde hazırlanan Vostok 1 aracı ile ilk insan uzaya çıkmış oldu. 12 Nisan 1961 yılında kozmonot Yuri Gagarin tarafından gerçekleştirildi. Dış uzaya çıkan ilk insan olan Gagarin, 108 dakika boyunca yörüngede durduktan sonra dünyaya iniş yapmıştır. ABD ise bu gelişmeye cevap olarak, 5 Mayıs 1961 günü Alan Shepard’ı uzaya yollamıştır. Bu gelişme Merkür Projesi’nin son bulmasına sebep olurken, insanlığın Ay’a ulaşmasını gerçekleştirecek olan Apollo Projesi‘nin başlamasının kıvılcımını ateşlemiştir.

Neil Armstrong – Michael Collins- Buzz Aldrin

Apollo Projesi ve Uzay Yarışında Öne Geçen ABD

Yunan Güneş Tanrısı Apollon‘dan esinlenilerek verilen isim aslında projenin hedefini de belirtiyordu. Saturn V roketinin üretilmesi bu projenin başarılı uçuşlarını gerçekleştirmek için en önemli köşe taşlarından biriydi. Ancak bütün çalışmlara rağmen Apollo 1 uçuşu talihsiz bir son ile karşılaştı. 1967 yılında Apollo 1’in fırlatma testleri sırasında kapsül içerisinde yangın çıkmış ve 3 astronot hayatını kaybetmiştir. Bu trajediden sonra programa belli bir süre ara veren NASA, kapsülleri daha güvenli hale getirmek için çalışmalar yapmıştır. Ekim 1968 yılında Apollo 7 görevi ile devam eden projenin 8, 9 ve 10 numaralı görevleri aslında Apollo 11 için bir test aşamasıydı. Sürekli başarılı uzay uçuşları, Ay’ın yörüngesi etrafında dönülmesi ve yeni inovasyonlar ile de ABD uzay yarışında öne geçmiş gibi görünüyordu.

Ay Yüzeyinde Bir Astronot

Apollo 11 ve Ay’da İlk Ayak İzi

16 Temmuz günü Florida eyaletinde bulunan Kennedy Uzay Merkezi‘nden yola çıkan Apollo 11, Saturn V roketi kullanıyordu. Ay yörüngesine yaklaşıldğında astronotlardan ikisi ay modülüne geçti. Michael Collins yörüngede uzay aracında kaldı, Buzz Aldrin ve Neil Armstrong ise Ay modülü ile Ay yüzeyine doğru yola çıktılar. 20 Temmuz günü saat 20.18’de ay yüzeyine iniş yapan ikili, 21 Temmuz saat 01.56’da modülden ayrılarak Ay’a ayak basan ilk insanlar oldular. İlk inen kişi olan Neil Armstrong’du ve söylediği “Benim için küçük ama insanlık için büyük bir adım.” sözleri bütün dünyada canlı yayınlandı. 21.5 saat Ay yüzeyinde kalan ikili belli deneyler yapıp, yüzeyden örnek topladıktan sonra yörüngede bekleyen uzay aracına dönüş yaptılar. 24 Temmuz günü okyanusa iniş yapan ekip, taşıyabilecekleri mikro organizmalardan dolayı 21 gün karantinaya alınmıştır.

Karantinada Olan Astronotlar ve Başkan Nixon

1963 yılında öldürülen Kennedy’nin, onyıl sonunda Ay’a gideceğiz sözleri de boşa çıkmadan Ay’a ulaşma hikayesi tamamlanmış oldu. Uzay yarışı, termonükleer balistik füzeler gibi olumsuz icatlara sebep olmuş olsa da, bugün hayatımızda olan en önemli buluşların da başlangıç noktasıdır. İnternet, GPS, telefon, televizyon, teflon vs. sayamayacağımız belki binlercesi. İnsanlığın, Ay’a ilk adımı olan bu görev ile başlayan uzayda var olma ve yaşam kurma mücadelesi, bugün hala devam etmekte. Hatta son zamanlarda Spacex ve Blue Origin gibi özel firmaların da bu anlamda yaptığı yatırımlar ile gelecekte daha da hızlanacak gibi duruyor.