By Musa Tevfik Sosyal Medya Devi Facebook ve Kuruluş Hikayesi
Sosyal medya kavramını hayatımıza sokan Facebook, kurulduktan kısa bir süre sonra milyar dolarlık bir şirket haline geldi. Kısa bir süre içerisinde bütün dünyaya yayılanan Facebook, milyarlarca kullanıcıya sahip. Belli ülkelerde kullanıcı sayılarının düşmesi ile beraber Instagram ve Whatsapp gibi uygulamarı da bünyesine katan Facebook büyümeye devam ediyor. Bu yazımızda kitlesel iletişimi farklı bir boyuta taşıyan uygulamanın kuruluş hikayesine göz atacağız.
Zuckerberg’in Kurduğu Facemash’in Bir Örneği
Bir Test Facemash
Mark Zuckerberg ve Harvard Üniversitesi’nden arkadaşları tarafından temelleri atılan Facebook günümüzde en büyük sosyal medya şirketi. Aylık 2.23 milyar aktif kullanıcısı bulunan platformun, kuruluşuna ilham veren şey ise Harvard Üniversitesi‘nin geleneklerinden biri. Amerika’da Harvard dahil yüksek kalibreli üniversitelerin kullandığı akademik yüz kitabi, öğrencilerinin fotoğrafının ve kişisel bilgilerinin bulunduğu bir rehberdi. Buradan ilham alan Zuckerberg 2003 yılında, Facemash adında bir internet sitesi kurdu. Bu sitede bu yüz kitaplarından alınmış iki öğrenci fotoğrafı karşılaştırılarak, kimin daha güzel olduğunun oylaması yapılıyordu. İlk 4 saatte 450 kişi siteye girdi ve 22.000 fotoğraf görüntülemesi yapıldı. Ancak internet sitesi okul tarafından kapattırıldı ve Zuckerberg okuldan atılma tehlikesiyle karşı karşıya kaldı.
Facebook’un ilk hali
thefacebook.com
Ceza almadan kurtulan Zuckerberg, buna benzer bir internet sitesinin potansiyelinin farkına vardı. 2004 yılında tanıştığı Eduardo Salverin ile iki bin dolar ortaya koyan ikili thefacebook.com‘u kurdu. Ocak ayında kurulan site, ilk olarak sadece Harvard öğrencileri tarafından kullanılabiliyordu. Bir ay içerisinde öğrencilerin yarısı siteme kayıt olunca işi büyütmeye karar verdiler. Mart ayında “Iyv League” olarak geçen Amerika’nın en başarılı üniversitelerine açılan internet sitesi büyüyen taleple beraber çalışan sayısını arttırma kararı aldı. 2004 yılının ortalarına doğru Napster‘ın kurucusu olan Sean Parker işe dahil oldu ve şirketi silikon vadisine taşıdı. Haziran ayında Palo Alto’ya taşınan şirket ilk yatırımını da burada aldı. PayPal’ın kurucularından olan Peter Thiel yatırımcıydı. Yatırım sonrasında ise şirket isminde “the” ibaresini çıkararak sadece Facebook.com oldu.
Milyar Dolarlık Değer
Platform kuruluşundan iki sene sonra, üniversitelerin sınırlı ekosisteminden çıkarak bütün herkese açık bir hale geldi. İnsanlar tarafından o kadar çabuk kabulleniyordu ki herkese açılmasından bir yıl sonra kendi reklamlarını yapan 100.000 şirket sayfası bulunuyordu. Teknoloji dünyasının devlerinden Microsoft‘un yaptığı yatırım ile şirket değerlemesi milyar dolarlara çıktı. 2007 yılında Microsoft’un %1.6’lık hisseyi 240 milyon dolara satın almasıyla beraber şirketin değerlemesi 15 Milyar dolar olarak hesaplandı.
Zuckerberg Senatoda
Veri Güvenliği
Şirket 2009 yılında ilk defa pozitif para akışına geçti. 2010 yılında 500 milyon kullanıcıya ulaşan şirketin değerlemesi de üç yıl içerisinde 15’ten 41 milyar dolara yükseldi. Adı bir çok skandal ile anılan şirket, veri güvenliği olmaması ile suçlanıyordu. Reklamcılık ve diğer faaliyetler için verilerin kullanılarak insanların manipüle edildiği iddiaları 2016 yılında tavan yaptı. Ortaya çıkan Cambridge Analytica skandalı ile seçimler üzerinde yalan haberlerin yapıldığı ortaya çıktı. Bunlar üzerine Zuckerberg ABD Senatosu’na ifade vermeye çağırıldı.
Kuruluşunun Anlatıldığı Film
Günümüzde Facebook
2010 yılında kuruluşunun anlatıldığı The Social Network isimli bir film çekildi. Bir çok 3. dünya ülkesinde insanlar interneti bu platformdan ibaret zannediyor. Libra isminde bir kripto para çıkaran Facebook çıkardığı kripto para cüzdanı ile de milyarlarca insana ulaşmak istiyor. Dünyanın en büyük sosyal medya şirketi olan Facebook ücretsiz hizmetleriyle hala büyümeye ve yayılmaya devam ediyor. Son olarak Instagram ve Whatsapp’ı satın alan şirket kullanıcı kitlesini arttırmak için hala çabalıyor.
