Kara Tren Gecikir Mi? Tren Hangi Tarihte İcat Edildi
Sanayi Devrimi ile beraber toplum yaşantısında büyük değişimler meydana geldi. En önemli değişimlerden biri ise ulaşımda gerçekleşti. İlk olarak insanların şehir yaşamına geçmesiyle, gelişen teknoloji ulaşımda hayvan gücünü ortadan kaldırdı. İkinci olarak da ürünlerin satılacağı noktalara tek seferde yüklü miktarlarda taşınmasını kolaylaştırdı. Bunları sağlayan araçlar ise trenlerdi. Bu yazımızda trenlerin hangi tarihte ve nasıl üretildiğine göz atacağız?
Rayların Bulunması
Trenlerin kullanılması için treni üretmekten önce rayları döşemeniz gerekiyor. Raylı sistemlerin ilk bulunuşu ise Antik Yunan’a dayanıyor. İlkel metotlar ile yürütülen bu sistemler elbette bugün kullandığımız raylı sistemlerin atası sayılamayacak kadar basit. Gemilerin taşınması için kullanılan bu sistemin gücü ise insanlardan ve hayvanlardan geliyordu. Mısır’da Roma İmparatorluğu tarafından kullanılan raylar, tahminlere göre 600 yıla yakın kullanımda kaldı.
İlk Raylı Sistem
Dünyanın en eski raylı sistemi 1515 yılında Avusturya’da kullanıma girdi. Hohensalzburg Şatosu‘nun dik yokuşunda yük taşıma amacı ile ahşap rayların döşenmesi ile kullanılmaya başlandı. 16. Yüzyıl boyunca ahşap raylı sistemlerin kullanımı artmaya başladı. Özellikle madenlerde ve yük taşıma işlerinde, ray sistemleri kullanılmaya başlandı. 18. Yüzyıla gelindiğinde ise raylar yavaş yavaş metallerden üretilmeye başlandı. Sanayi Devrimi ile beraber demir işleme teknolojisinin gelişmesiyle, raylar tamamen metalden üretilmeye başlandı.
Buhar Motoru
İlk kullanım alanı, madenlerde biriken yer altı sularını dışarı pompalamak olan buhar motoru, raylı sistemleri kökten değiştirecekti. Buhar motorunun ilk örneği Thomas Savery tarafından üretildi. İlk başarılı buhar motoru ise 1712 yılında Thomas Newcomen tarafından icat edildi. Buhar motorunda en büyük gelişme ise James Watts tarafından geliştirildi. 1769 geliştirdiği pistonlu motor, bir çarkı döndürebilecek kapasitedeydi ve yoğunlukla çarklı sabit makinelerde kullanıldı.
Lokomotif
Buhar motoru üzerine çalışmalarını devam ettiren Watts, geliştirilecek daha küçük bir motorla hareketli bir araca güç verebileceğini düşündü ve buhar lokomotifinin patentini aldı. Fakat ilk lokomotifi Richard Trevithick adında İngiliz bir mühendis geliştirdi. 1804 yılında üretilen lokomotif şubat ayında ilk seyahatini de gerçekleşti fakat ticari anlamda bir başarı elde etmedi. Ticari anlamda başarılı olacak lokomotifse Mathew Murray tarafından Middelton Demiryolu için üretildi. Salamanca ismi verilen lokomotif 5 ton ağırlığındaydı fakat demiryoluna zarar vermeden seyahat edebiliyordu. Trenlerin gelişmesiyle tren yolları yapılmaya başlandı. Liverpool – Manchester Demiryolunu inşa eden William James, “Demiryolunun Atası” olarak kabul edildi.
1825 yılında halka açık Stockton ve Darlington demiryolunun açılmasıyla demiryollarının ve trenlerin gerçek potansiyeli anlaşımış oldu. Demiryollarının potansiyelinin görülmesiyle beraber İngiltere’den başlayarak bütün dünya demir ağlar ile örülmeye başlandı. Modern toplumun ve medeniyetin gelişmesinde büyük katkısı olan trenler ise bu yollarda insan ve yük taşımaya devam etti. İlk geliştirilen teknoloji olan buharlı lokomotifler ise uzun yıllar kullanımda kaldı.