By Musa Tevfik Dünyanın En Hızlı Uçağı SR-71 Blackbird
İlk uçuşunu tamamladığı 1964 yılından beri dünyanın en hızlı uçağı ünvanını başka bir uçağa kaptırmayan SR-71 Blackbird tam anlamıyla bir mühendislik harikası. Uzun yıllar varlığından haberdar olmadığımız uçak keşif ve istihbarat uçağı olarak tasarlanmış. Soğuk savaşın doruk noktasına ulaştığı yıllarda Demir Perde‘nin ötesine başarılı uçuşları 1 kere bile hasar almadan gerçekleştirmiştir. Bu yazımızda 1999 yılında emekliye ayrılan bu harika uçağın hikayesini ve özelliklerini inceleyelim.
Dünyanın En Hızlı Uçağı Neden Üretildi?
1 Mayıs 1960’da bir Amerikan casus uçağı Sovyet semalarında füze tarafından vurularak düşürüldü. ABD tarafından düşen uçağın meteorolojik çalışmalar yapan bir uçak olduğu bilgisi verildi. Lockhead tarafından üretilen U-2 tipi uçaklar gizli olduğu için de asıl amacının da iklim çalışmaları olduğu söylenmişti. Ancak uçaktan fırlatma koltuğu ile atlayan pilotun yakalanması ve düşen uçak parçalarından toplanan istihbaratın da ele geçirilmesiyle ABD uçağın casus uçağı olduğunu kabul etmek zorunda kaldı.
Lockhead ve Clearence (Kelly) Johnson
CIA 1958 yılında hiç bir şekilde tespit edilemeyecek bir uçak için Lockhead firması ile anlaştı. U-2 krizinin ardından bir süre iki blok arasındaki gerginliği arttırmamak için U-2 uçaklarının Sovyet bölgeleri üzerindeki faaliyetleri yasaklandı. Ancak bu görev soğuk savaşın gidişatı için çok önemliydi ve daha gelişmiş ve mümkünse vurulamayacak bir uçak geliştirilmeliydi. Sovyet hava savunma sistemi çok gelişmişti fakat zayıf noktaları da mevcuttu bu zayıf noktalardan faydalanacak olan SR-71 projesi doğdu. Lockhead’in İleri Geliştirme Departmanı’nın (Skunk Works) başında bulunan ve U-2’nin de tasarımcısı olan Kelly Johnson projenin başına getirildi.
Dünyanın En Hızlı Uçağına Giden Yol
CIA’in siparişi sonucu üretilen A-12, dünyanın en hızlı uçağına giden en önemli yollardan bir tanesiydi. Archangel (Başmelek) projesinin 12. ürünü olduğu için de bu isim uçağa bu isim verildi. ABD Hava Kuvvetleri uçağın kabiliyetlerini görünce bir benzeri olan YF-12‘den sipariş verdi. 1964 yılına gelindiğinde ise bu uçakların tasarlanmasından edinilen bilgiler ile daha gelişmiş SR-71 ilk uçuşunu gerçekleştirdi. Strategic Reconnaissance (Stratejik Keşif) kelimelerinin baş harfi ve radardan korunmak için siyaha boyandığı için de Blackbird (Siyah Kuş) ismi verildi. Dönemim teknolojilerini sınırlarına kadar zorlayan uçağın %92’si titanyumdan üretildi. Kokpitte iki kişi bulunuyordu bunlardan biri uçağın önünde bulunan pilot, ikincisi ise arkada oturan keşif sistemleri subayıydı. 34 yıllık görev süresi boyunca 1 kere bile engellenemeyen uçak, yaklaşan tehlikelere karşı hızını arttırması ya da irtifasını değiştirmesi yetiyordu.
A-12, YF-12, SR-71
Sınırları Zorlayan Teknik Özellikler
Havacılık endüstrisinde bir ilke imza atılarak, uçak 2 turbojet motorun etrafında tasarlandı. Bu motorlar ve gelişmiş hava girişleri sayesinde uçak sesten 3.2 kat daha hızlı (Mach 3.2) yani saatte 3529 kilometre hızla ilerliyordu. 85.000 feet (25 km) ile 100.000 (30km) arasında seyehat edebilen uçak hakkında daha yüksekte dahi seyehat edebileceğine dair spekülasyonlarda yapılıyor. Kanatlarını aynı zamanda yakıt deposu olarak kullanan uçak 300 ile 400 dereceye varan yüzey sıcaklıklarına da dayanacak şekilde tasarlandı. J-7 olarak adlandırılan özel bir yakıt kullanan uçak kalkış anında piste yakıt damlatıyordu. Bunun sebebi ise ekstrem sıcaklıklara maruz kalan metaller genleşeceğinden dolayı uçağın pannelleri arasında genleşme olukları bulunmasındandı. Uçak radardan o kadar iyi korunuyor ve o kadar hızlı ilerliyordu ki radar tarafından algılandığında bir füze fırlatılmak istediğinde radarın menzilinden çıkmış oluyordu. Ayrıca eğer menzildeyken füze ateşlense bile füzenin uçağın irtifasına ve hızına ulaştığında yakıtı bitiyor ve başarısız oluyordu.
SR-71’in Emekliliğe Ayrılması
İlk uçuşunu tamamladığı 1964 yılından beri dünyanın en hızlı uçağı ünvanını elinde bulunduran SR-71, Hava Kuvvetleri tarafından 1998, NASA tarafındansa 1999 yılında emekliye ayrılmıştır. 1968 yılında İçişleri Bakanlığı tarafından uçağın üretimi için bulunan ve geliştirilen bütün teknolojiler farklı güçlerin eline geçmemesi için imha edilmiştir.
Havacılık tarihinin en önemli gelişmelerinden biri olan SR-71 Blackbird gizli bir proje olduğu için uzun yıllar toplumdan saklanmıştır. 1990 yılında kamuoyuna duyurlmuştur. Günümüzde SR-71 Smithsonian Ulusal Havacılık ve Uzay Müzesinde sergileniyor.
