By Musa Tevfik Eşekli Kütüphane: Mustafa Güzelgöz ve Hikayesi
Cumhuriyetin ilk yılları ülkemiz insanları için çok zor günlerdi. I. Dünya Savaşı ve işgaller döneminin ardından birde İstiklal Mücadelesiyle beraber ülkede kaynaklar çok azdı. Ancak o dönemde yaşayan fedakar insanların büyük emekleri sayesinde Türkiye bu günlere gelebildi. Aydınlığı seçen bu fedakar insanlardan biri de Mustafa Güzelgöz. Eşekli Kütüphaneci ismiyle de bilinen Güzelgöz, hayatını eğitime adamış bir insan. Bu yazımızda kitaplara konu olmuş bu insanın hayatına göz atacağız.
Her Şey Bir İş Teklifi İle Başladı
1921 yılında Nevşehir’in Ürgüp ilçesinde doğan Mustafa Güzelgöz, askere alınana kadar İstanbul’da depo memuru olarak çalışıyordu. II. Dünya Savaşı‘nın başlamasının ardından askere alınan Güzelgöz, Tokat’ta 3 yıl boyunca askerlik yaptı. Ardından memleketi Nevşehir’e geri dönen Mustafa Güzelgöz’e bir iş teklifi yapıldı. Ürgüp kaymakamının kendisine yaptığı teklif üzerine gençleri futbol çalıştırması karşılığında kütüphane memurluğu görevine atandı. Böylece Mustafa Güzelgöz Tahsin Ağa Kütüphanesi‘nde kütüphaneciliğe başlamış oldu.
Kendini Sıfırdan Var Etmek
Güzelgöz, daha önce bu alanda hiç bir tecrübesi olmamasına rağmen kendi kendini geliştirerek modern bir kütüphane kurmak için kolları sıvadı. Ürgüp dışında yaşayan hemşerilerinden kitap yardımı talep etti ardından bir çok dergi ve gazete aboneliklerini başlattı. Köy kahvesine bir alternatif olarak kütüphaneye bir radyo koydu ve burayı bir sosyalleşme alanı haline getirdi. Kadınların kütüphaneye gelmelerini teşvik etmek içinse dikiş makinesi alarak dikiş kurslarını başlattı. Böylece kütüphaneyi bütün insanlar için hem toplanma yeri hem de yaşam alanı olmasını sağladı.
Onlar Gelemiyorsa Biz Onlara Gideriz
Mustafa Güzelgöz’ü bugün hatırlamamızın sebebi ve kendisine Eşekli Kütüphaneci denmesinin en bariz sebebi ise kütüphaneyi insanlara götürmesidir. Kütüphanede işe aldığı yeni memurlar ile eşekler üzerine yerleştirilen kitaplarla 36 tane köye kütüphane hizmetini götürmesidir. Köylerde yaşayan insanlara bu hizmeti sağlamasıyla bir çok insanın kitaplarla tanışmasını ve daha çok okumasını sağlamıştır. Yaptığı bu iş sadece ülkemizde değil dünyada da taktir görmüş “The Lane Bryant Uluslararası İnsanlık Hizmetinde Gönüllü Takdirnamesi” ödülünü kazanmıştır. Kütüphaneciliğin yanında sinema gösterimler, fotoğrafçılık eğitimler, spor teşkilatları ve elektriği olmayan köylere elektrik götürmek gibi inanılmaz hizmetlerde de bulunmuştur.
İnsanları eğitmeye ve onların daha iyi şartlara eriştirmeye hayatını adamış Mustafa Güzelgöz, bu ülkenin bu günlere gelmesini sağlayan bir çok kişiden sadece biridir. İmkansızlıklar içerisinde sorunlara çözüm bulan bu müthiş insan her türlü takdiri hak etmektedir.
